نوع مقاله : ترویجی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

چکیده

 سبکشناسی ادبی با رویکردهای پیشرفتة خود، سعی بر کشف مضمون سخن شاعران داشته است. در میان انواع گوناگون، سبکشناسی لایهای از‌جمله دقیقترین شیوههای رایج در تحلیل متون ادبی است. در پژوهش حاضر، نویسنده با روش توصیفی- تحلیلی سعی بر تحلیل محتوا و فرم لایة واژگان سرودههای سیدحسن حسینی داشته است. پژوهش پیشرو به دو سطح واژگان مفهومی و صوری تقسیم شده است و یافتههای آن نشان میدهد؛ لایة مفهومی واژگان با بار معنایی دینی و حماسی، بیشترین کاربرد را در اشعار حسینی دارد تا جایی‌که حماسههای شاعرانه نیز، در خدمت زبان دینی درآمده و با آموزههای دینی مانند شهادت ترکیب شده و جنگاوری رزمندگان میهن به پردة تصویر کشیده شده است. بررسی لایة مفهومی شعر حسینی، از یک‌سو، همآوایی و همراهی وی با جریان انقلاب اسلامی ایران را پدیدار می‌سازد و از سوی‌دیگر، نگاه هنر برای زندگی در سرودههایش را به مخاطب القا میکند.
 

کلیدواژه‌ها

کتابنامه
الف) منابع فارسی
قرآن کریم، ترجمة حسین انصاریان، قم: انتشارات اسوه.
امیری‌خراسانی، احمد و اکرمی‌نیا، عصمت (1396). «جایگاه رجز در شعر دفاع مقدس»، نشریة ادبیات پایداری، سال نهم، شمارة 16، صص 21-40.
پورنامداریان، تقی (1381). سفر در مه، تهران: نگاه.
جعفری قریه‌علی، حمید و غریب‌‌حسینی، زهرا و خدادادی، مهدی (1394). «بررسی عناصر حماسی در رباعیات پس از انقلاب اسلامی»، نشریة ادبیات پایداری، سال هفتم، شمارة 12، صص 83-101.
حسینی، سیدحسن (1385). از شرابه‌های روسری مادرم، چاپ اول، تهران: انجمن شاعران ایران.
... (1393). در ملکوت سکوت، چاپ دوم، تهران: انجمن شاعران ایران.
... (1388). سفرنامة گردباد، چاپ دوم، تهران: انجمن شاعران ایران.
... (1391). گنجشک و جبرئیل، چاپ نهم، تهران: افق.
... (1387). نوش‌داروی طرح ژنریک، چاپ ششم، تهران: انتشارات سورة مهر.
... (1386). هم‌صدا با حلق اسماعیل، چاپ سوم، تهران: حوزة هنری.
... (1373). موسیقی شعر، چاپ چهارم، تهران: آگاه.
داد، سیما (1380). فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید.
دیچز، دیوید (1373). شیوه‌های نقد ادبی، ترجمة محمدتقی صدقیانی و غلامحسین یوسفی، چاپ چهارم، تهران: علمی.
ذوالفقاری، حسن (1386). سر دلبران، تهران: مازیار.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1379). شعر بی‌دروغ شعر بی‌نقاب، چاپ هشتم، تهران: انتشارات علمی.
سوسور، فردینان دو (1913). دورۀ زبان‌شناسی عمومی، ترجمة کوروش صفوی، تهران: هرمس.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1354). «انواع ادبی و شعر فارسی»، دانشگاه شیراز، مجلة خرد و کوشش، دفتر دوم و سوم، صص 96-119.
شمیسا، سیروس (1388). کلیات سبک‌شناسی، چاپ سوم، تهران: میترا.
طباطبایی، سید محمد حسین (1374). تفسیر المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمة سید محمد باقر موسوى همدانى، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزة علمیه.
غلامرضایی، محمد (1391). سبک‌شناسی پارسی از رودکی تا شاملو، چاپ چهارم، تهران: جامی.
فتوحی، محمود (1391). سبک‌شناسی نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، چاپ سوم، تهران: سخن.
همتی، همایون (1375). جامعه‌شناسی دین از دیدگاه استاد مطهری و شریعتی، نامة فرهنگ، شمارة 1، صص 20-31.
ب) منابع لاتین
Johnson, Daniel Ezra؛ Nycz, Jennifer (2015). Partial Mergers and Near- Distinctions: Stylistic Layering in Dialect Acquisition. “University of Pennsylvania, Working Papers in Linguistics”, 107-117.
Labov, William, Malcah Yaeger, and Richard Steiner (1972). A Quantitative Study of Sound Change in Progress, U.S. Regional Surveys.
Leech, Geoffrey. N (1981). A linguistic Guide to English poetry, London (3rd ed. 1973).
Moon, R (1997). Vocabulary connections: Multi-word items in English. In N. Schmitt &McCarthy (Eds.), Vocabulary: Description, acquisition and pedagogy (pp. 40-63), Cambridge: Cambridge University Press.