نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری سیاستگذاری عمومی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی و حقوق، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

تنوع قومی یکی از واقعیت‌های تاریخی- سیاسی ایران است. نتیجه گریزناپذیر این واقعیت، ضرورت اتخاذ و اجرای سیاست‌های قومی است که بتواند با برقراری و تنظیم ارتباط میان اقوام از یک‌سو و ارتباط اقوام و دولت از سوی دیگر، زمینه حفظ یکپارچگی، همبستگی، وحدت و وفاق ملی را فراهم نماید. مدیریت این تنوع به عنوان پدیداری اجتماعی، شامل اصل پویایی بوده و سیاست‌های موجود باید با توجه به شرایط و مقتضیات بهبود یابند. پژوهش حاضر در این راستا با توجه به مناقشه ایران- پژاک، با تمرکز بر تجزیه و تحلیل سیاست‌های قومی ایران در خصوص قوم کُرد به دنبال شناسایی مشکلات در این زمینه و ارایه پیشنهاد برای ارتقای این سیاست‌‍‌ها، صورت یافته است. سوال اصلی پژوهش آن است که مسائل و چالش‌های سیاست‌های قومی در خصوص قوم کُرد که می‌تواند بر اقدامات گروهک پژاک تاثیرگذار باشد چیست؟ روش پژوهش کیفی بوده و داده‌های گرد آمده از مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته با رویکرد کُدگذاری باز و محوری اشتراوس و کربین، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است ایجاد اجماع هنجاری و قداست دادن به آن: تلاش برای ایجاد اشتراک در عقاید، آراء و دیدگاه‌های عمومی جامعه و پذیرش عملی شرایط موجود، تأکید بر ارزش‌های عام و مشترک، ایجاد رابطه طولی و عرضی میان خرده فرهنگ‌های محلی با فرهنگ ملی و انعطاف پذیری نسبی دولت ملی می‌تواند موجب ایجاد اجماع هنجاری در جامعه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

احمدی، حمید(1378). مجموعه مقالات همایش تاریخی و ادبی فراق، تهران: موسسه فرهنگی اردن.
پیشگاهی­ فرد، زهرا و موسوی­ فر، رحمت‌الله(1389). منافع قدر‌‌ت‌های فرامنطقه ­ای و منطقه ­ای در حوزه ژئوپلیتیکی قفقاز، چاپ نخست، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
ترابی، یوسف و مجیدی، یوسفعلی(1393). بررسی چگونگی مدیریت شکاف‌های قومی در کردستان جمهوری اسلامی ایران، پژوهش‌های راهبردی سیاست، 3(11)، 9-29.
ترابی، یوسف(1388). سیاست‌های جمهوری اسلامی در مدیریت تنوعات اجتماعی، دانش سیاسی، 5(1)، 115-157.
حق‌­پناه، جعفر(1394). سیاستگذاری قومی در جمهوری اسلامی ایران؛ چگونگی، فرایند و عوامل مؤثر بر تدوین، سیاستگذاری عمومی، 1(2)، 69-88.
رضاییان، علی(1390). اصول مدیریت، تهران: سمت.
رنج‌کش، ربابه(1394). مدیریت تنوع قومی در ایران (الگوها و سیاست‌ها)، هشتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران همدلی اقوام ایرانی انسجام و اقتدار ملی، سنندج. قابل دسترسی در:  https://civilica.com/doc/433265
روحی، مهدی؛ فیروزکوهی، مهدی و حسینی، حسین(1400). الگوی کاربست قدرت نرم در نفوذ فکری- فرهنگی غرب بر جریان روشنفکری دینی و نسبت آن با امنیت نرم ج.ا.ا، مطالعات قدرت نرم، 11(4).
ساروخانی، باقر(1370). دایرة المعارف علوم اجتماعی، تهران: کیهان.
سیدامامی، کاووسی و حمیدی، هوشنگ(1395). سیاست‌گذاری تنوع قومی در جمهوری اسلامی ایران: چشم‌انداز، اهداف و سیاست­های پیشنهادی، مطالعات ملی، 17(2)، 3-21.
صالحی‎امیری، سید‎رضا(1385). مدیریت منازعات قومی در ایران، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.
غلامی شکارسرایی، محمدرضا(1395). تحلیل گفتمان سیاست‌های قومی پس از انقلاب اسلامی (با تاکید بر دوره 1368-1376)، مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 6(20)، 111-124.
قاسمی، عاطفه(1389). قانون اساسی ایران، تهران: جاودانه جنگل.
کاستلز، امانوئل(1382). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ: ظهور جامعه شبکه‌ای، ترجمۀ احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران: طرح نو.
کریمی، سحر(1394). نحوه و چگونگی پیدایش و شکل‌گیری گروه‌های تروریستی (بررسی موردی دولت اسلامی عراق و شام)، پژوهش ملل، 1(2)، 8-16.
محرابی، علیرضا و محسن عزیززاده طسوج(۱۳۹۴). مفهوم قوم و قومیت در تاریخ ایران و الگوی مناسب سیاست قومی، هشتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران همدلی اقوام ایرانی انسجام و اقتدار ملی، سنندج، انجمن ژئوپلیتیک ایران.
محمدپور، علی و آقایی، پرویز(1396). راهبردسنجی چالش‌ها و فرصت‌های استان کردستان در دفاع از سرزمین، مدیریت نظامی، 17(68)، 101-127.
محمدی، حمیدرضا؛ خالدی، حسین و سلیم‌نژاد، ندیمه(1396). خودگردانی شمال عراق و تأثیرات آن بر حرکت‌های قوم‌گرایانه پیرامونی، ژئوپلتیک، 6(1)، 112-148.
مرادی، علیرضا(1394). هویت فرهنگی اقوام ایرانی و تأثیر آن بر هویت ملی و انسجام ملی ایرانیان، مهندسی فرهنگی، 9(84)، 128-144.
مطلبی، مسعود(1399). رسانه و افکار عمومی؛ بازشناسی عملکرد شبکه العربیه در پروژه ایران هراسی و شیعه ستیزی در جهان عرب، مطالعات قدرت نرم، 10(2)، 1-33.
مقصودی، مجتبی و دربندی، انوشه(1391). سیاست‌های قومی جمهوری اسلامی ایران در قبال کردها در دولت اصلاحات (1998 ـ 2006)، پژوهشنامه علوم سیاسی، 7(4)، 155-178.
نظری­، علی اشرف و سازمند، بهاره(1394). مدل‌ها و الگوهای مدیریت تنوعات هویتی و قومی: ارائه راه‌کارهایی برای ایران، سیاستگذاری عمومی، 1(1)، 107-129.