نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه علوم سیاسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
چکیده
انقلاب اسلامی ایران در شرایطی به وقوع پیوست که جهان دورانی پر فراز و نشیب، ناشی از جنگهای جهانی را پشت سر نهاده بود و نظامی موسوم به دو قطبی را تجربه می کرد. نظامی که شرط بقای ملتها را در پیوستن به یکی از دو قطب مسلط می دانست. سر دادن شعار «نه شرقی و نه غربی» در این فضای سیاسی بین المللی، بسیاری از محاسبات را بر هم زد و افق جدیدی پیش روی دیگر کشورها و ملتها گشود. شاید یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران گذر از نظام مسلط و ایجاد ترتیبی جدید و به چالش کشیدن هژمون بین المللی بود. در این میان مکتب و اندیشه رهبر کبیر انقلاب در تثبیت و تداوم این حرکت نقش به سزایی ایفا نمود. امروز نیز مکتب و اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری امام خامنه ای که در امتداد با اندیشه معمار کبیر انقلاب اسلامی می باشد، توانسته است تاثیرات شگرف خود را ادامه دهد. این پژوهش در پی آن است تا نقش انقلاب اسلامی و تاثیر آن بر افول قدرت آمریکا را مورد بررسی قرار دهد و در این میان چارچوب فکری و اندیشه دفاعی امام خامنه ای را مد نظر قرار داده است. این پژوهش به طریق توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به انجام رسیده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
قرآن کریم.
نهج البلاغه.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
صحیفه نور.
اقراریان، مهدی؛ پیشگاه هادیان، حمید؛ بلندیان، غلامحسین و اشرفی، اکبر(1400). طراحی و تدوین الگوی مساله‌شناسی در سیاست گذاری امنیتی مبتنی بر منظومه فکری آیت الله العظمی سید علی خامنه ای(مدظله العالی)، مطالعات قدرت نرم، 11(3)، 95-123.
ایزدی، فؤاد(1390). دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال ایران، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
ایزدی، فؤاد؛ سقای بی ریا، حکیمه و ثمودی، علیرضا(1400). واکاوی مسئله چراغ سبز دولت کارتر به صدام بر اساس اسناد تازه منتشر شده وزارت خارجه آمریکا. مطالعات دفاع مقدس، 7(3)، 91-114.
ایزدی، مصطفی و دولتشاه، بهروز(1396). گفتمان ولایت فقیه در حوزه اقتدار دفاعی- امنیتی، مطالعات راهبردی دفاعی، 15(67)، 181-210.
آدمی، علی و قریشی، سیده مهدیه(1394). افول قدرت نرم آمریکا؛ شاخص‌ها و مؤلفه‌ها، سیاست جهانی، 4(4)، 240-203.
بهادرخانی، محمد رضا(1400). مطالعه پیامدهای افول هژمونی ایالات متحده بر منطقه غرب آسیا با تأکید بر رویکرد رسانه‌ای، پژوهشنامه رسانه بین‌الملل، 6(8)، 311-333.
بیات، مصطفی و همکاران(1400). پسا کرونا، افول هژمونی آمریکا و ظهور جهان منطقه‌ای ایران، روابط خارجی، 13(51)، 597-626.
پیرانی، شهره و رضوی، سید عبدالله(1399). بررسی پارامترهای سیاسی-اقتصادی افول ایالات متحده آمریکا، پژوهش‌های روابط بین‌الملل، 10(39)، 81-124.
تاج بخش، غلامرضا(1400). واکاوی مولفه های سبک زندگی شهید سلیمانی. مطالعات دفاع مقدس، 7(1)، 137-158.
جباری ثانی، عباسعلی و چگینی، عباس(1400). تبیین جایگاه جبهه مقاومت اسلامی در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات دفاع مقدس، 7(4)، 111-132.
حسن‌لو، خسرو(1394). نظریه دفاع هوشمند در سپهر اندیشه‌های دفاعی، مطالعات دفاعی استراتژیک، 14(63)، 29-47.
حسین خانی، نورالله(1392). مبانی نظری اندیشه‌های دفاعی امام خامنه‌ای(مدظله العالی)، تهران: انتشارات یاران شاهد.
حسینی پناه، رمضان؛ جوان آراسته، حسین و ابراهیمیان، حجت الله(1400). آمادگی دفاعی با رویکرد اصل ۱۵۱ قانون اساسی با تاکید بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران. جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 2(3)، 173-196.
خسرو شاهین، هادی(1399). علل و عوامل افول آمریکا؛ بر مبنای الگوی تعامل چندجانبه پویا به همراه پیشنهاد رویکردهای رسانه‌ای، پژوهشنامه رسانه بین‌الملل، 5(2)، 11-35.
خلف زاده، رشید؛ خوزین، حسن و شریفی، منوچهر(1400). راه‌های مقابله با نفوذ فرهنگی دشمن از منظر مقام معظم رهبری(مدظله العالی). مطالعات دفاع مقدس، 7(1)، 159-181.
دانش آشتیانی، محمد باقر و رستمی، علی(1396). تحلیلی بر دکترین نظامی-دفاعی مقام معظم فرماندهی کل قوا در محیط ملی و بین‌المللی، علوم و فنون نظامی، 12(36)، 5-27.
دهشیری، محمدرضا(1397). افول قدرت نرم آمریکا دلایل و پیامدها، مطالعات قدرت نرم، 8(19)، 35-68.
رستمی پور، سجاد(1397). اندیشه سیاسی آیت الله خامنه‌ای، تهران: انتشارات موسسه فرهنگی هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
سایت مقام معظم رهبری.
سبحانی فر، علی(1400). ارائه الگو دفاع نرم سیاسی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر گفتمان امام خامنه ای(مدظله العالی). مطالعات دفاع مقدس، 7(3)، 69-89.
سجادپور، سیدمحمدکاظم(1386). سیاست خارجی ایرن چند گفتار در عرصه‌های نظری و عملی، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
سلامی، حسین و یداللهی، رضا(1396). ارائه الگوی دفاعی حاکم بر اندیشه‌های حضرت امام خامنه‌ای(مدظله العالی)، مطالعات دفاعی استراتژیک، 15(69)، 5-32.
سیاهپوش، امیر(1398). سیاست داخلی از منظر آیت الله خامنه‌ای، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی.
سیف زاده، سید حسین(1384). سیاست خارجی ایران، تهران: نشر میزان.
صولتی سروندی، حسین؛ کلانتر مهرجردی، علیرضا(1398). هویت فرهنگی به مثابه گفتمان دفاعی در نظام فکری آیت الله خامنه‌ای(مدظله العالی)، علوم و فنون نظامی، 15(47)، 143-173.
عیوضی، محمدرحیم و هراتی، محمدجواد(1396). درآمدی تحلیلی بر انقلاب اسلامی ایران، قم: نشر معارف.
فرزندی‌اردکانی، عباسعلی و همکاران(1397). طراحی الگوی راهبردی - فرهنگی اقتصاد مقاومتی با ملاحظه اقتصادی -دفاعی مبتنی بر اندیشه‌های مقام معظم رهبری در جمهوری اسلامی ایران، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 7(27)، 145-176.
قلی زاده، عبدالحمید و شفیعی، نوذر(1391). نظریه سیکل قدرت، چارچوبی برای تحلیل فرایند افول قدرت نسبی ایالات متحده و خیزش چین، روابط خارجی، 4(4)، 137-168.
کبیری، ابوالحسن(1399). سیاست خارجی برگرفته از منظومۀ فکری امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) و تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران. مطالعات دفاع مقدس، 6(4)، 55-75.
محقق نیا، حامد(1400). یکجانبه گرایی دونالد ترامپ و افول قدرت نرم آمریکا در اقتصاد سیاسی جهانی، مطالعات اقتصاد سیاسی بین‌الملل، 4(1)، 121-155.
محمد میرزایی، حسن(1400). بررسی تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر افول هژمونی آمریکا، مطالعات بیداری اسلامی، 11(1)، 29-54.
محمدی، منوچهر(1380). سیاست خارجی جمهوری اسلامی اصول و مسائل، تهران: نشر دادگستر.
محمدی، منوچهر(1399). ایران ابرقدرت منحصر به فرد، تهران: انتشارات فرشتگان فردا.
محمدی، منوچهر(1399). بازتاب انقلاب اسلامی بر جوامع بشری، تهران: انتشارات فرشتگان فردا.
محمدی، منوچهر(1399). سیاست خارجی تطبیقی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات فرشتگان فردا.
محمودزاده، ابراهیم؛ فرجی، ایرج و قوچانی، محمدمهدی(1396). الگوی نوآوری در نیروهای مسلّح از دیدگاه حضرت امام خامنه‌ای(مدظله العالی)، مطالعات دفاعی راهبردی، 15(68)، 27-46.
مردانی، مهدی(1397). مبانی و اصول قرآنی اندیشه دفاعی در اسلام، معرفت، 27(252)، 47-55.
مرندی، محمدرضا(1399). جمهوری اسلامی در اندیشه معماران انقلاب اسلامی، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(1)، 220-239.
موسوی نیا، سید مهدی و جمال زاده، ناصر(1399). گفتمان انقلابی گری در اندیشه سیاسی آیت الله خامنه‌ای، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(1)، 177-199.
موسوی، سید سعید؛ نباتیان، محمداسماعیل؛ کلانتری، ابراهیم و حق گو، جواد(1399). مرجع امنیت ملی در اندیشه‌ی فقهی آیت‌الله خامنه‌ای، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(2)، 131-153.
نجف زاده، فاطمه؛ حیدرپور، ماشاالله و ترابی، محمد(1400). نقش جبهه مقاومت اسلامی در سیاست‌گذاری عمومی ایران در مقابله با تحریم‌های یک جانبه آمریکا. مطالعات دفاع مقدس، 7(4)، 133-154.
نرمانی، حسن؛ زارعی، غفار و روان بد، امین(1400). نقد تمدن نوین غرب از منظر گفتمان انقلاب اسلامی با تأکید بر آراء حضرت آیت الله خامنه ای(مدظله العالی). مطالعات دفاع مقدس، 7(1)، 9-28.
نوروزی، خلیل؛ زاهدی خوزانی، کریم و علویان، مجتبی(1398). شناسایی موجهای نوآوری نظامی در کشور مبتنی بر اندیشه‌های فرمانده معظم کل قوا، مدیریت نوآوری، 8(4)، 123-149.
هداوند، سعید(1399). رویکرد آینده پژوهانه در مدیریت منابع انسانی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با ابتناء بر اندیشه‌های فرماندهی معظم کل قوا (مدظله)، علوم و فنون نظامی، 16(53)، 123-144.
)