نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

با آغاز تهاجم نظامی عراق علیه ایران، همان‌گونه که انقلاب ‌اسلامی با رهبری امام‌خمینی(ره) به پیروزی رسیده بود در دفاع مقدس نیز مدیریت آن با رهنمودهای ایشان ادامه یافت. وی اصل دفاع در برابر تجاوز را تـبعیت از حـکم خدا عنوان نموده و دفاع در برابر این جنگ تحمیلـی را نه یک جنگ تـهاجمی بـلکه دفاع از کشور و بالاتر از آن، دفاع از اسـلام تـلقـی و دفـاع از اسـلام را یک اصـل واجـب و یک تکلیف شرعی دانستند. سئوال اصلی مقاله این است که «پویش قدرت‌نرم بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس چگونه بوده است؟» فرضیه مقاله مدعی است که ایشان ضمن تشریح علل جنگ و ضرورت دفاع به طرح شعارهای اصولی در جنگ پرداخته و مؤلفه‌های راهبرد سیاست دفاعی را مبتنی بر قدرت‌نرم شکل داده است. خطوط اصلی سیاست‌های امام(ره)، متأثر از محورهایی شامل؛ «اندیشه فقهی امام(ره) در باب جهاد در اسلام»، «تجربه تاریخی امام(ره) از رفتار نظام سلطه و استکبار درکشورهای اسلامی و ایران» ، «شناخت ایشان از صدام حسین و نظام بعث عراق» و «اظهارات و اقدامات عراقی‌ها علیه ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی» است. این پژوهش با روش کیفی و تکنیک کتابخانه‌ای، تفکر سیاسی ـ دفاعی امام(ره) در برابر تهدیدات را بررسی نموده و دفاع در برابر مهاجم با هدف بازدارندگی در مقابل حمله دشمن را در سه مؤلفه «اندیشه فقهی امام‌خمینی(ره) در باب جهاد در اسلام»، «تجربه تاریخی امام‌خمینی(ره) از رفتار نظام سلطه و استکبار در کشورهای اسلامی و ایران» و «برجسته‌سازی«دفاع‌مقدس» جهت «صدور ارزش‌های انقلاب»» بازشناسی کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات